BULGARİSTAN GÖÇMENLERİNİN TAŞINMAZLARI MECLİS GÜNDEMİNDE

Bulgaristandan Ülkelerinden TÜrkiyeye göç etmiş olanların geride bıraktıkları taşınmaz mallarla ilgili sorunlar Meclis gÜndemine taşındı. CHP Milletvekili Rahmi Aşkın TÜreli, Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğluna, Bulgaristan göçmenlerinin geride bıraktıkları taşınmaz mallarıyla ilgili idari, diplomatik ya da hukuki açıdan herhangi bir çalışma yapılıp yapılmadığını sordu.
CHP İzmir Milletvekili ve Plan ve BÜtçe Komisyonu Üyesi Rahmi Aşkın TÜreli, TBMM Başkanlığına verdiği ve Bulgaristan göçmenlerinin yaşadıkları sıkıntıları ve hukuki sorunları sıraladığı önergesinde, yurttaşların geride bıraktıkları malları alabilmelerine yönelik olarak Bulgaristan HÜkÜmeti nezdinde herhangi bir çalışma yÜrÜtÜlÜp yÜrÜtÜlmediği sorusunu yöneltti.
TÜrelinin soru önergesi şöyle:
Çeşitli tarihlerde Balkan Ülkelerinden TÜrkiyeye göç etmek zorunda kalmış olan soydaşlarımızın geride bıraktıkları taşınmaz malları Üzerinde hak talep edememeleri çok ciddi bir sorundur. BugÜne kadar bu kişilere veya onların mirasçılarına geride bıraktıkları taşınmaz mallar iade edilmediği gibi herhangi bir tazminat da ödenmemiş olup, mahkemelere mÜracaat etmiş olan vatandaşlarımız da hukuki bir netice alamamışlardır.
Bu duruma verilecek en tipik örnek, TÜrkiye ile Bulgaristan arasında 18 Ekim 1925 tarihinde imzalanan Ankara Anlaşması ve akabinde ona bağlı olarak çıkarılan İkamet Sözleşmesine dayalı olarak Bulgaristandan TÜrkiyeye göç eden vatandaşlarımızın geride kalan taşınmaz malları Üzerinde hak talep edememeleridir. Söz konusu İkamet Sözleşmesinde  “TÜrkiyeden göç eden Bulgarlarla, Bulgaristandan göç eden TÜrkler iki yıl içinde mallarını serbestçe elden çıkarabilirler. Buna ilişkin dÜzenlemeler ikincil mevzuatta dÜzenlenir.” hÜkmÜ yer almaktadır. Bununla birlikte, izleyen tarihlerde bu konuda çıkarılmış ikincil bir mevzuat olmaması nedeniyle Ankara Anlaşması ve ekindeki İkamet Sözleşmesi hiçbir zaman uygulama imkânı bulamamıştır.
Diğer taraftan, Bulgaristandan TÜrkiyeye göç eden vatandaşlarımız tarafından Bulgaristanda açılan davalar Bulgaristan mahkemelerinde reddedilmektedir. Bu duruma gerekçe olarak ise, söz konusu anlaşmanın sadece imzalandığı tarihin öncesinden devralınan ve bu kapsamda özellikle 1912-1925 yılları arasını kapsayan mÜlkiyet sorunlarını dÜzenleyen bir anlaşma değil, imzalandığı tarihten sonraki göçleri de kapsayan bir anlaşma olması gösterilmektedir.
Diğer taraftan, Bulgaristan hÜkÜmeti söz konusu anlaşmaya dayanarak ve Bulgar göçmenlerin varisleri adına 1912-1913 Balkan Savaşları sırasında Ülkemizden Bulgaristana göç eden Bulgarların geride bıraktıkları taşınmaz mallar için TÜrkiyeden 10 milyar dolar tazminat talep etmektedirler. Bulgaristanın bu taleplerine karşılık olarak TÜrkiye 1878 yılından itibaren Bulgaristandan Ülkemize göç etmiş olan soydaşlarımızın geride bıraktıkları taşınmazlar ile ilgili olarak Bulgaristandan herhangi bir tazminat talep etmemektedir.
Bu bilgilerin ışığında;
1- TÜrkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı olarak Ankara Antlaşmasına ve buna bağlı olarak çıkarılan İkamet Sözleşmesine ilişkin hukuki görÜşÜnÜz nedir?
2- Uygulama alanı bulacağı tarihleri açık olarak belirtilmeyen ve fiiliyatta hiçbir zaman uygulanma imkânı bulamayan bir anlaşma gerekçe gösterilerek mÜlkiyet halkları reddedilen vatandaşlarımızın sorunlarının çözÜmÜne yönelik olarak Bakanlığınızca bugÜne kadar yapılmış olan bir çalışma var mıdır?
3- Bulgaristandaki mallarını alamayan ve mahkemelerde açılan davaları reddedilen vatandaşlarımızın bu malları alabilmelerine yönelik olarak Bulgaristan HÜkÜmeti nezdinde herhangi bir çalışma yÜrÜtÜyor musunuz?
4- Söz konusu mÜlkiyet haklarına dayalı olarak Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinde açmış oldukları davaları usulden veya esastan reddedilen vatandaşlarımız için Bakanlığınızca yapılan bir çalışma var mıdır?”