Kestane için "kurtarma operasyonu"

Kestane ağaçlarındaki ölümcül hastalıkla mücadele için destek isteyen Ödemiş'e bağlı Yılanlı ile Kiraz'ın Dokuzlar mahalleleri "pilot bölge" seçildi. Ağaçların ölümüne neden olan kestane kanseriyle mücadele, bundan böyle yerel yönetimin desteğiyle yürütülecek. Sadece Yılanlı Kooperatifi ortaklarının yaşadığı yıllık rekolte kaybı 10 milyon TL'yi geçiyor.
Tarıma ve üreticiye verdiği desteklerle Türkiye'de yerel yönetimler adına yeni bir model oluşturan İzmir Büyükşehir Belediyesi, Ödemiş ve Kiraz'daki kestane üreticisinin de yardım çağrısını karşılıksız bırakmadı. Son yıllarda ülkenin önemli ihraç ürünleri arasında yer alan kestanede büyük ürün kaybına yol açan "kestane kanseriyle" mücadele için artık devreye Büyükşehir Belediyesi giriyor.
İzmir Büyükşehir Belediyesi, Ödemiş'e bağlı Yılanlı Köyü Tarımsal Kalkınma Kooperatifi'nin talebi doğrultusunda, bölgedeki kestane üreticilerinin ağaçlarında görülen ve yıllık rekolteyi büyük ölçüde düşüren ölümcül hastalıkla mücadele için harekete geçti. Sadece bölgenin değil Türkiye'nin de başlıca kestane üretim merkezlerinden biri konumundaki Küçük Menderes'teki uygulamaların diğer bölgelere de ışık tutması hedefleniyor.
 Hastalığın yayılmasını önlemek ve yüksek bulaşıcılık riski nedeniyle havza bazlı topyekun mücadelenin yapılabilmesi için Büyükşehir Belediyesi ile Yılanlı Köyü Tarımsal Kalkınma Kooperatifi arasında protokol imzalandı. Yılanlı ile Kiraz'ın Dokuzlar mahalleleri pilot bölge olarak seçildi. Kestane üreticileri ile köy toplantıları yapılarak hastalık ve mücadelesi ilgili bilgilendirme ve eğitimler başlatıldı. Toplantılarda hastalığın yayılmasına neden olan yanlış uygulamalar anlatıldı. Alınacak önlemler hakkında konunun uzmanı ziraat mühendisleri tarafından bilgi verildi. İmzalanan protokole göre, Yılanlı Köyü Tarımsal Kalkınma Kooperatifi, budama ve hastalıklı dokuların temizlenip göztaşı-ardıç katranı karışımının sürülmesi ve atıkların araziden uzaklaştırılarak bertaraf edilmesi işlerini yapacak ekipler kuracak. Bu ekiplere ise uygulama konuları hakkında İzmir Büyükşehir Belediyesi tarafından eğitim verilecek. Verilen eğitimlerden sonra kooperatifin budama ve koruma uygulamalarına destek için talep ettiği malzeme, alet ve makineler İzmir Büyükşehir Belediyesi tarafından temin edilecek. Bu proje kapsamında İzmir Büyükşehir Belediyesi, kooperatife oluşturacakları her bir budama ekibi için motorlu testere, pulverizatör, sırt motorlu keski, uzatmalı makas, nacak / balta, kabuk temizleyici tahra, saplı testere, uzatmalı merdiven, paraşüt tipi bel destekli emniyet halatı, halat, üstten saplı motorlu testere ve dezenfeksiyon için klor, budama ve yaradan temizlenmiş yüzeylerin korunması için göztaşı ve ardıç katranı desteği sağlayacak.
Yılanlı Köyü Tarımsal Kalkınma Kooperatifi Başkanı Sami Girgin, kestane kanserine rağmen yaklaşık 2 bin ton kestane ürettiklerini belirterek, hastalık nedeniyle yaşanan rekolte kaybının ise 500-600 ton civarında olduğunu söyledi. Günümüz koşullarında yıllık 10-12 milyon TL civarında bir kaybın söz konusu olduğunu söyleyen Girgin şunları kaydetti:
"Kestane bizim için en başta gelen geçim kaynağı. Son 15-20 yıldır artarak devam eden kestane kanseriyle bugüne kadar kendi imkanlarımızla mücadele etmeye çalıştık. Ancak sorunun boyutları büyüyünce kooperatif olarak Büyükşehir Belediyesi'nden yardım talebinde bulunduk. Gerekli teçhizat ve ekipmanla birlikte bu hastalığın yayılmasını durdurabilmek, ağaçların ömrünü uzatmak için mücadele edeceğiz. Bütün hedefimiz ürün kaybı olmadan köylünün geçimini sürdürebilmesi."
"Kestane kanseri" nedir?
İzmir'in en önemli tarımsal ürünleri arasında yer alan kestane, Küçük Menderes Havzası'nda yaygın yetiştirme alanlarına sahip. Bölge, yıllık üretim miktarı açısından ülkemizde 3. sırada yer alıyor. Ancak son yıllarda Türkiye genelinde görülen "kestane kanseri" nedeniyle önemli verim kayıpları yaşanıyor.
Bir tür mantarın neden olduğu "kestane kanseri" başta meyve verimi olmak üzere kestane ağacından elde edilen diğer ürünlerde de eksilişler oluşturuyor. Bir orman ağacı olarak da ormanın ekolojik dengesi üzerinde önemli bir paya sahip olan kestane ağacının azalmasının bu dengenin bozulmasına yol açabileceği gibi, Türkiye kestane popülasyonundaki genetik çeşitliliğin de kaybına neden olabileceği dile getiriliyor.
Ülkemizde 90'lı yıllarda görülmeye başlayan hastalık, özellikle son 10 yıldır İzmir ve çevresinde de etkili oluyor.